Gisteren, donderdag 26 augustus 2009, heeft de officier van justitie in Zutphen, een gevangenisstraf van 15 jaar geëist tegen Ronald P., de vermoedelijke moordenaar van Christel Ambrosius, een moord die bij het grote publiek beter bekend is onder de naam de Puttense Moordzaak. Maar is deze naam wel terecht of is er mogelijk sprake van twee Puttense moordzaken? We nemen u daarvoor mee terug naar het jaar 1994.
De moord op Christel Ambrosius
Op zondag 9 januari 1994 wordt rond zes uur ’s avonds in de woning van haar oma aan de Driewegenweg te Putten het lichaam gevonden van de 23-jarige Christel Ambrosius. Christel is verkracht, gewurgd en haar keel is doorgesneden.
Christel was die middag sportief gekleed op haar mountainbike van haar ouderlijk huis naar de woning van haar oma gereden, een ritje van enkele minuten. Zij was van plan om bij oma een kopje thee te drinken maar haar oma bleek niet thuis te zijn.
Wat er daarna is gebeurd weten we niet precies, maar de reservesleutel van de woning van oma, die in het schuurtje naast de woning hing, is gebruikt om in de woning te komen. Of Christel zelf die sleutel heeft gepakt of dat haar moordenaar dat heeft gedaan, is tot op heden niet duidelijk geworden.
Een dergelijke gruwelijke moord zet natuurlijk een klein dorp als Putten op zijn kop. We mogen aannemen dat dit ook voor het plaatselijke politiekorps geldt, er komt een groot rechercheteam het plaatselijke korps versterken en er is maandenlang heel veel aandacht van de media. In februari 1994 leidt het onderzoek tot de aanhouding van 4 verdachten waaronder de inmiddels bekende Herman dus Bois en Wilco Viets. Hoewel er geen enkele bewijs tegen de beide mannen is, beschouwt de politie met deze aanhoudingen de zaak als opgelost. Dat de politie met de aanhouding van de beide mannen een enorme blunder begaat, zal pas vele jaren later blijken.
De verdwijning van Maria van der Zande
Maar dan gebeurt er iets dat de politie aan het denken had moeten zetten.
Op zaterdag 6 augustus 1994 vertrekt de 22-jarige Maria van der Zande op haar sportfiets vanaf de ouderlijke woning aan de Burgemeester Roosmale Nepveulaan te Putten om een stukje te gaan fietsen. Maria zou de maandag daarop voor een vakantiereis naar Spanje vertrekken en wil nog even een lekker ritje in de omgeving maken. Ze is van plan wat langer weg te blijven en neemt daarom een lunchpakket mee.
Maria komt echter niet meer van haar fietstocht terug. Haar ouders gaan aan het rondbellen maar als niemand hun dochter heeft gezien, bellen ze de politie. Die reageert zoals de politie vaak in dit soort situaties reageert, de ouders moeten de volgende dag maar weer bellen als hun dochter dan nog niet terug is. De volgende morgen bellen de ouders opnieuw de politie en dan komen er twee agenten die het verhaal van de ouders aanhoren. De politie start vervolgens weliswaar een onderzoek maar dat is helemaal gericht op het weglopen van Maria of op zelfmoord. Iedere tip over een mogelijke verblijfplaats van Maria, zinnig of onzinnig, wordt nagelopen maar daar blijft het bij. Alles wordt vastgelegd in mutaties en verder gebeurt er niets. Van een gestructureerd onderzoek is geen sprake.
We hebben al eerder geschreven dat in geval van een verdwijning er eigenlijk maar 3 scenario’s mogelijk zijn:
Betrokkene is vrijwillig weggegaan
Betrokkene heeft zelfmoord gepleegd
Betrokkene is slachtoffer van een misdrijf geworden.
In dit geval is er geen enkele aanleiding om te denken aan zelfmoord of weglopen. Alles wijst er op dat Maria van der Zande slachtoffer van een misdrijf is geworden, dus vermoord is. Toch gaat de politie niet van een misdrijf uit.
Natuurlijk zijn er mensen in Putten die hun verstand wel gebruiken en die direct aan de moord op Christel Ambrosius moeten denken als zij van de verdwijning van Maria horen. En dat is heel logisch want er zijn nogal wat overeenkomsten:
Beide zaken speelde zich af in het weekend
Beide vrouwen zijn ongeveer even oud
Het betreft in beide gevallen een jonge vrouw die op een sportfiets rijdt
De signalementen van beide vrouwen komen overeen
De afstand tussen de Driewegenweg, waar de woning van de oma van Christel stond, en de woning van de ouders van Maria bedraagt slechts enkele honderden meters.
Putten is bepaald geen wereldstad en moorden en verdwijningen zijn daar niet aan de orde van de dag. Toch reageert de politie heel lauw. Men laat de media weten dat men geen verband ziet tussen beide zaken.
De politie kan ook moeilijk iets anders zeggen, want men heeft al enkele maanden twee mannen vastzitten voor de moord op Christel Ambrosius. Toegeven dat er wel mogelijk een verband tussen beide zaken is, betekent tegelijk toegeven dat je de verkeerde mannen hebt aangehouden en dat doet men niet graag bij de politie.
De zaak Maria van der Zande verdwijnt vervolgens in het vergeetboek en de beide aangehouden mannen, Herman dus Bois en Wilco Viets, worden in januari 1995 veroordeeld voor de moord op Christel Ambrosius.
Inmiddels weten we zeker dat de politie destijds de verkeerde mannen heeft aangehouden, Herman en Wilco zijn inmiddels vrijgesproken en er is nu een nieuwe verdachte voor de rechter gebracht wiens DNA wel overeenkomt met de aangetroffen spermasporen op en in Christel Ambrosius.
Er zijn veel overeenkomsten tussen beide zaken, zodat het waarschijnlijk is dat één persoon verantwoordelijk is voor de moord op Christel Ambrosius en de moord op Maria van der Zande.
Dat het onderzoek naar de moordenaar(s) van Christel Ambrosius van dramatische kwaliteit was, daar zijn alle deskundigen het inmiddels wel over eens. Dat dit slechte onderzoek enorme gevolgen heeft gehad voor de beide ten onrechte veroordeelde mannen, dat is ook wel duidelijk.
Maar het is niet onlogisch om te denken dat er nog een ander ongewild gevolg is, Maria van der Zande zou mogelijk nog in leven zijn indien de politie na de moord op Christel zijn werk behoorlijk had gedaan en de echte dader had aangehouden.
We zijn 15 jaar verder en niemand heeft het meer over Maria van der Zande. We spreken nog steeds over De Puttense moordzaak. De ouders van Maria blijven echter nog steeds met veel vragen zitten en dat is heel triest. Ook zij hebben recht op de waarheid. Slecht politiewerk kan grote gevolgen hebben.
