Op dinsdag 11 mei 1993 werd in de bossen vlak bij het Drentse dorp Ruinen het dode lichaam gevonden van de 15 jarige Andrea Luten. Andrea woonde in Ruinen en was de dochter van een plaatselijke caféhouder en zijn vrouw. Ze was populair bij de jongens en vele jongens kwamen alleen al om die reden in het café van haar ouders. Andrea was gek op dieren, paardrijden was haar grote passie.
Toen het lichaam van Adrea tijdens een zoekactie door haar vader en een vriend van hem werd gevonden, lag zij op haar rug in het bos met een gedeelte van haar fiets over haar heen. Ze bleek te zijn gewurgd. Er waren geen sporen van seksueel misbruik maar wel stond de ritssluiting van haar spijkerbroek open, terwijl de sluiting van de broek nog dicht was. Het leek er op dat iemand aanstalten had gemaakt haar broek los te maken maar zover was het kennelijk niet gekomen.
Uit de sporen rond het lichaam leidde de politie af dat de dader op haar had gezeten toen hij haar wurgde.
Op het lichaam werden enkele haren aangetroffen die niet van Andrea afkomstig bleken te zijn. Daaronder was een schaamhaar en die was afkomstig van een onbekende man. Gezien de plaats waar de haren zijn aangetroffen, mogen we er van uit gaan dat ze van de dader zijn. Aan de hand van de haren werd jaren later een DNA profiel vastgesteld van degene die de haren had achtergelaten.
Er werden door de politie geen sleepsporen aangetroffen in de buurt van de plaats van aantreffen van het lichaam van Andrea en de politie ging er daarom van uit Andrea vrijwillig met de dader was meegelopen. De dader moest daarom volgens hen een bekende van Andrea zijn. Deze mening werd door de ouders van Andrea gedeeld.
Naar onze mening was dat een voorbarige conclusie. Aan het ontbreken van sleepsporen kun je niet afleiden dat Andrea vrijwillig is meegelopen, je kunt hooguit zeggen dat ze niet door de dader is gesleept. Andrea kan best door de dader bedreigd zijn en om die reden met hem zijn meegelopen. Van een bankbediende die onder bedreiging van een pistool de inhoud van de kas aan een overvaller afgeeft, zeg je ook niet dat hij het geld vrijwillig heeft afgestaan.
Toen het lichaam van Andrea werd gevonden werd zij al bijna een dag vermist.
Op maandag 10 mei was zij naar school in Hoogeveen geweest. Voor het eerst sinds enkele weken was zij die dag weer op de fiets gegaan. Voor die tijd was zij vanwege een blessure enkele weken met de bus gegaan en de week voor de moord was zij vrij van school geweest. Haar lessen hadden die maandag tot 4 uur geduurd en getuigen hadden haar daarna via de Gijsselterweg in de richting van Ruinen zien fietsen.
Er werd door de politie een aantal mensen gehoord die op de bewuste maandagmiddag omstreeks half vijf in de omgeving van de plaats van aantreffen een jongen en een meisje op het fietspad hadden zien staan. De verklaringen van deze mensen liepen nogal uiteen, er waren er bij die zeker wisten dat het meisje dat zij gezien hadden Andrea was geweest, anderen wisten dat niet zo zeker. Er waren mensen die verklaarden dat de jongen en het meisje hadden staan zoenen, anderen zeiden dat ze ruzie hadden gehad. Ook over het vervoermiddel van de jongen waren de getuigen het niet met elkaar eens. Er werd gesproken over een fiets en over een bromfiets en van die bromfiets werden vervolgens weer verschillende beschrijvingen gegeven.
De compositietekening
Eén getuige beschreef de jongen die hij bij het meisje op het fietspad had zien staan als een jongen van 16 a 17 jaar oud, ongeveer net zo lang als Andrea (1.82 m), brildragend en kort stekelig blond haar. De politie vond het opgegeven signalement zo gedetailleerd dat er aan de hand van de verklaring van deze getuige een compositie tekening werd gemaakt die vervolgens via de media werd verspreid.
Aan de hand van de compositietekening zijn verschillende personen aangehouden maar zij bleken allen niets met de moord te maken te hebben. Het team werd ontbonden en de zaak ging op de plank. Nieuwe informatie werd uiteraard wel onderzocht maar van een structureel onderzoek was geen sprake meer.
Cold Case onderzoek
In het jaar 2000 gaf de leiding van de politie Drenthe twee ervaren rechercheurs opdracht nog eens naar de zaak te kijken om te zien of er nog zogenaamde "open eindjes" waren te vinden.
Het onderzoek duurde bijna 2 jaar en die tijd kwam er een nieuwe verdachte in beeld. Deze verdachte, Richard K. , zou volgens een getuige zelfs de moord op Andrea hebben bekend. Hoewel veel er op wees dat de politie nu de goede verdachte te pakken had, bleek het DNA van de gevonden haren niet van hem afkomstig te zijn. Hij werd toch voor de rechter gebracht maar de rechtbank in Assen sprak hem vrij. De zaak ging opnieuw op de plank.
DNA Onderzoek 2005
In 2005 werd besloten een laatste poging te doen de moordenaar van Andrea Luten te vinden. Omdat het onderzoek al twee maal was gedaan door politiemensen uit Drenthe besloot men nu, met als doel objectiviteit van het team dat het onderzoek moest doen, het team samen te stellen uit rechercheurs uit Groningen en Friesland. Het onderzoek behelsde voornamelijk een groot DNA onderzoek waarbij ongeveer 300 mannen werd gevraagd op basis van vrijwilligheid hun DNA af te staan. Ook dit onderzoek bracht geen oplossing
Op maandag 5 september 2005 bracht het Openbaar Ministerie een persbericht uit waarin werd medegedeeld dat de driehoek van de Regiopolitie Drenthe had besloten om na afronding te stoppen met verder onderzoek. De reden hiervoor was dat het er niet naar uitzag dat verdergaand onderzoek op deze wijze (grootschalig DNA-onderzoek) bijdroeg aan de oplossing van de zaak. Het dossier ging nu echt op de plank want er waren volgens de politie en justitie Drenthe geen losse eindjes meer. Met andere woorden er viel niets meer te onderzoek. Maar was dat ook zo?
De vergeten getuige
We schreven al over de compositietekening van de jongen met de bril en het stekelige haar die kort na de moord door politie was vrijgegeven maar die niet tot de oplossing in deze zaak had geleid. Naar aanleiding van deze tekening hadden zich verschillende getuigen gemeld die dachten de jongen te herkennen. Er was zelfs iemand door de politie aangehouden geweest aan de hand van die getuigen verklaringen. Maar had de politie wel alle getuigen serieus genomen?
Nadat de compositietekening van de onbekende man met bril in de media was verschenen, meldde een nieuwe getuige zich bij de politie. Hij had niets te vertellen over de dag van de moord zelf maar wel over de periode ervoor.
De getuige vertelde dat hij in de weken voor de moord regelmatig een jongen op een bromfiets had gezien die stopte bij de splitsing Domeinweg/Gijsselterweg. Deze splitsing ligt pal op Andrea’s fietsroute, amper vierhonderd meter verwijderd van de vijfsprong waar zij op de dag van de moord door de andere acht getuigen werd gezien en is tevens in de nabijheid van de plek van het misdrijf. De getuige vertelde dat hij gezien had dat de jongen zijn helm afdeed en kennelijk op iemand wachtte. Die persoon kwam kennelijk niet want de getuige had nooit een tweede persoon bij de jongen gezien.
Volgens de getuige leek de jongen sprekend op de jongen die op de compositietekening stond. Daarnaast wist deze getuige veel te vertellen over de bromfiets waarop de onbekende jongen reed. Het was volgens hem een blauwwitte of witblauwe Honda MT 5 die een hoge tank had zoals bij de Dakar uitvoering. Een opvallende bromfiets dus. Getuige kende de jongen op de bromfiets verder niet.
De politie heeft het verhaal van deze getuige aangehoord, niet alleen in 1992, maar ook in 2000 tijdens het Cold Case onderzoek. Men vond het verhaal echter niet de moeite waard om de verklaring van de getuige op papier te zetten. Het argument daarvoor was dat Andrea Luten in de weken voor de moord niet op de fiets naar school was geweest, dus kon deze jongen nooit op haar gewacht hebben. Iedere bekende van Andrea wist volgens de politie wel dat zij met de bus ging en zou daar dus niet op haar staan wachten. Deze onbekende jongen op de bromfiets kon volgens de politie dus niets met de moord op Andrea Luten te maken hebben.
Wij denken daar anders over. Er is een scenario mogelijk waar deze onbekende jongen wel in past. Stel dat de jongen Andrea helemaal niet goed kende maar haar wel een mooie meid vond. Het kan zijn dat één van de weinige dingen die hij van haar wist was dat zij altijd met de fiets over deze splitsing kwam. Juist omdat hij verder niets of weinig van haar wist moest hij dus wel steeds opnieuw bij die splitsing terugkomen totdat hij haar een keer zou treffen.
Op de eerste de beste dag dat Andrea weer met de fiets naar school ging, zou zij deze jongen ontmoet kunnen hebben en deze ontmoeting kan zijn geëindigd met de dood van Andrea.
Of het ook werkelijk zo is gegaan, weten we natuurlijk niet. We zijn geen helderzienden en hebben geen glazen bol. Het is echter wel een scenario dat onderzocht had moeten worden en dat is niet gebeurd.
Natuurlijk zijn we nu 16 jaar na de moord op Andrea Luten en dat is heel lang. Maar het signalement dat van de jongen en zijn bromfiets bekend is maakt het niet onmogelijk hem alsnog te vinden. Een simpel verhoor gevolgd door een DNA onderzoek kan dan voldoende zijn om te weten of hij wel of niet iets met de moord op Andrea Luten te maken heeft.
Inmiddels is via de Telegraaf en via RTV Drenthe gevraagd of er mensen zijn die op dit verhaal aanslaan. Zowel bij de Telegraaf, RTV Drenthe en bij politie en justitie zijn tips binnengekomen die de moeite waard worden gevonden. Misschien krijgen we toch een beetje gelijk.
